Universal Design ออกแบบบ้านของคนรุ่นใหม่ รองรับไลฟ์สไตล์ผู้สูงอายุ


ปัจจุบันประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่ ‘สังคมผู้สูงอายุ’ บริษัทรับออกแบบบ้านจึงต้องคำนึงถึงฟังก์ชั่นที่สามารถตอบโจทย์ด้านการใช้งานของสมาชิกทุกคนในบ้าน รวมถึงผู้สูงอายุไว้อย่างครบครัน นอกเหนือจากการออกแบบบ้านให้สวยงามและน่าอยู่แล้ว ยังต้องออกแบบให้เกิดความปลอดภัย อยู่สบาย และเอื้อต่อการใช้ชีวิตของผู้สูงวัยซึ่งเริ่มมีการเสื่อมสภาพของร่างกาย

เนื่องจากผู้สูงอายุเป็นวัยที่ใช้เวลาอยู่บ้านเป็นส่วนใหญ่ สถาปนิกจึงต้องให้ความใส่ใจในการออกแบบบ้านบ้านอย่างรัดกุมตั้งแต่ภายนอกจนกระทั้งภายในบ้าน ควรออกแบบทางเข้าบ้านให้มีพื้นที่ลาดเอียงที่กว้างขวาง เพื่อรองรับการเดินเท้าและรถเข็นสำหรับผู้สูงอายุ (Wheelchair) เพื่อสะดวกในการเคลื่อนย้ายได้โดยด่วนเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
ส่วนการออกแบบภายในบ้านที่บริษัทรับออกแบบบ้านหรือสถาปนิกต้องคำนึงถึงความปลอดภัยในทุกพื้นที่ใช้สอย ไม่ว่าจะเป็น วัสดุปูพื้นที่จะต้องไม่เอื้อให้เกิดอุบัติ หลีกเลี่ยงการใช้พื้นที่มีผิวลื่นหรือมันวาว เพื่อป้องกันการลื่นล้มของผู้สูงอายุ รวมทั้งวางตำแหน่งมุมนั่งเล่นหรือมุมพักผ่อน ให้อยู่ในทิศทางที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก โดยอาศัยการติดตั้งประตูและหน้าต่างบานเลื่อนกระจกใสแทนที่ประตูทึบเพื่อให้ภายในบ้านได้รับแสงว่างอย่างเหมาะสม

รวมถึงการออกแบบบ้านเพื่อผู้สูงอายุอีกประกายหนึ่ง ควรหลีกเลี่ยงการใช้พื้นยกระดับหรือขั้นบันไดเพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้นในภายหลังได้ โดยเน้นปูพื้นให้อยู่ในระนาบเดียวกันพร้อมเปิดทางเดินกว้างให้สามารถเคลื่อนได้อย่างคล่องตัวยิ่งขึ้น

อีกมุมหนึ่งที่ต้องให้ความสำคัญเป็นพิเศษ นั่นคือการออกแบบห้องน้ำเพื่อผู้สูงอายุที่ต้องมีความรอบคอบ โดยแบ่งแยกพื้นที่ใช้สอยในส่วนเปียกและส่วนแห้งอย่างชัดเจน เสริมความปลอดภัยอีกระดับด้วยการสร้างราวจับที่แข็งแรง ทนทาน พร้อมปูพื้นที่มีเนื้อสัมผัสแบบด้านหรือหยาบเล็กน้อยเพื่อป้องกันการลื่นล้มระหว่างใช้งาน
นอกจากการออกแบบบ้านเพื่อผู้สูงอายุจะเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ผู้อยู่อาศัยรู้สึกปลอดภัยแล้ว การเติมเต็มความรัก ความอบอุ่นจากสมาชิกทุกในบ้าน ยังช่วยทำให้บ้านกลายเป็นพื้นที่ที่สะท้อนตัวตนผู้อยู่อย่างแท้จริง และทำให้บ้านน่าอยู่ยิ่งขึ้น